Xẹp đĩa đệm: Nguyên nhân, dấu hiệu, cách điều trị
-
Tư vấn Y khoa: Bs Trần Văn Vỵ - Bs Tạ Thị Hồng Duyên
-
Đánh giá:
-
Bài viết có ích: 2601 lượt bình chọn
-
Lượt chia sẻ: 527 Lượt chia sẻ
-
Bài viết: 3327 lượt tìm kiếm trong ngày
Xẹp đĩa đệm không chỉ gây ra đau nhức khó chịu mà còn ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày. Bên cạnh đó, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm. Vậy xẹp đĩa đệm là gì? Các dấu hiệu nhận biết và cách chữa trị như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây.
1. Xẹp đĩa đệm là gì?
Xẹp đĩa đệm là tình trạng đĩa đệm bị mất đi tính toàn vẹn cấu trúc. Trong đĩa đệm có chứa chất lỏng (nhân nhầy) giúp cột sống được linh hoạt, cứng cáp. Khi các đĩa đệm hoạt động như bản lề này bị mất nước hoặc hao hụt nhân nhầy sẽ dẫn đến sự sụt lún đĩa đệm, làm mất chiều cao vốn có.
Hình ảnh xẹp đĩa đệm.
Đĩa đệm nằm giữa hai đốt sống để giảm độ xóc và va chạm đồng thời ngăn chặn hai đầu xương cọ xát vào nhau. Vị trí thường gặp xẹp đĩa đệm thường ở cột sống cổ và cột sống thắt lưng do đây là hai vùng thường xuyên phải vận động.
Tình trạng xẹp đĩa đệm phát triển theo 3 giai đoạn:
- Giai đoạn đầu: Cột sống mất thăng bằng, ảnh hưởng đến tư thế, gây căng thẳng cho thần kinh, các cơn đau chưa đến nhiều. Đĩa đệm chưa bị nhiều ảnh hưởng tuy nhiên bạn vẫn phải thường xuyên thay đổi tư thế
- Giai đoạn 2: Co rút đĩa đệm khiến các đốt xương sát lại với nhau. Lúc này hình thành mỏm xương gai cột sống
- Giai đoạn 3: Đĩa đệm xẹp hẳn làm cho hai đốt xương dính liền vào một khối, gây đau nhức ngay cả khi không vận động.
2. Nguyên nhân xẹp đĩa đệm
Nguyên nhân dẫn tới tình trạng xẹp đĩa đệm cột sống bao gồm:
- Tuổi tác: Khi về già, tuổi càng cao thì những cơ quan trong cơ thể sẽ có xu hướng lão hóa và hình thành nên những tổn thương. Một trong những tổn thương do quá trình lão hóa chính là đĩa đệm bị mất nước, lượng nhân keo trong đĩa đệm bị giảm một cách đáng kể. Hơn nữa sau nhiều năm vận động, các đĩa đệm phải chịu áp lực từ các đốt sống, do đó đĩa đệm có xu hướng bị xẹp đi.
Click ngay để được các bác sĩ Chuyên Khoa Việt Đức tư vấn miễn phí
Nguyên nhân do tuổi tác thường rất khó cải thiện được tình trạng, tuy nhiên có thể ngăn ngừa bằng cách luyện tập các bài tập thể dục nhẹ nhàng phù hợp với lứa tuổi. Tuy nhiên hiện nay không chỉ có người lớn tuổi bị xẹp đĩa đệm mà còn có cả những người trẻ tuổi khi chỉ mới trong độ tuổi tầm 20 tuổi cũng đã gặp tình trạng xẹp đĩa đệm.
- Do mắc các bệnh lý về xương khớp như: Loãng xương, thoái hóa cột sống... Từ 30 tuổi, lớp sụn khớp bắt đầu bị bào mòn và xương dưới sụn dần bị suy yếu. Đồng thời, lượng hormone cần thiết cho quá trình tạo xương cũng bắt đầu có biểu hiện bị rối loạn (đặc biệt ở phụ nữ)
- Do công việc: Đối với những người làm việc văn phòng, tính chất công việc là phải ngồi lâu, giữ một tư thế sẽ khiến các đốt sống phải chịu lực ép trong khoảng thời gian dài. Theo thời gian các đĩa đệm bị đè nén lâu sẽ gây ra hiện tượng xẹp đĩa đệm. Hay những công việc phải lao động cực nhọc, bê vác những đồ vật nặng cũng là nguyên nhân trực tiếp tạo ra áp lực lên các đốt sống. Nếu tình trạng này không được cải thiện sẽ xuất hiện những bệnh lý khác về xương khớp như thoát vị đĩa đệm, thoái hóa khớp gối, thoái hóa cột sống...
Bê vác nặng là nguyên nhân gây xẹp đĩa đệm.
- Tổn thương cột sống: Rất nhiều nguyên nhân gây ra những tổn thương ở cột sống, có thể do chấn thương khi chơi thể thao hay tai nạn lao động, tai nạn giao thông. Những tổn thương này sẽ gây ra các bệnh lý liên quan đến cột sống, trong đó có xẹp đĩa đệm. Do đó, nếu gặp bất kỳ chấn thương nào cũng cần phải điều trị một cách dứt điểm nhằm hạn chế các biến chứng sau này.
- Cân nặng: Hiện này có khoảng 43% dân số thế giới đang có cân nặng vượt quá mức cho phép về tiêu chuẩn cân nặng dựa theo chiều cao (BMI). Ở thế kỳ 21, cân nặng đang là vấn đề của con người, nó không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn tác động tiêu cực đến các cơ quan bên trong cơ thể. Một trong số đó là hệ thống xương khớp là cơ quan chịu tác động trực tiếp của cân nặng. Béo phì tạo nên áp lực cho các đốt sống, mỗi kilogam cân nặng tương ứng với một áp lực. Do đó người có cân nặng vượt mức thường có nguy cơ cao mắc các bệnh về xương khớp, bao gồm cả xẹp đĩa đệm. Nếu không cải thiện tình trạng cân nặng, sẽ xuất hiện những bệnh khác như thoái hóa khớp gối... Ngoài ra không chỉ những vấn đề về xương khớp, béo phì còn gây ra rất nhiều những căn bệnh khác.
3. Dấu hiệu nhận biết xẹp đĩa đệm
Xẹp đĩa đệm cột sống phát triển các triệu chứng dần dần, qua từng ngày. Tại thời điểm mới khởi phát bệnh, có thể chưa có dấu hiệu đặc biệt hoặc nếu có thì cũng chỉ là một vài cơn đau nhẹ âm ỉ rồi tự hết, không đau dữ dội hay đau nhói vùng cột sống tương ứng. Mức độ xẹp của đĩa đệm cột sống thường tỷ lệ thuận với thời gian phát bệnh. Theo thời gian, người bệnh sẽ dần dần cảm thấy tình trạng đau nhức khó chịu khi vận động tăng lên, một số dấu hiệu để nhận biết tình trạng xẹp đĩa đệm sớm như:
- Cơn đau âm ỉ hoặc dữ dội ở tại vùng cổ, thắt lưng, khiến người bệnh khó khăn khi cử động.
- Cơn đau tăng dần khi thay đổi tư thế hay khi di chuyển mạnh, đột ngột ví dụ như: đứng lên, ngồi xuống, hoặc cúi gập người...và dịu dần đi khi được nghỉ ngơi. Cơn đau thường xuất hiện nhiều về đêm và gần sáng.
- Có thể đau lan tới các bộ phận khác của cơ thể như đau lan xuống vai tay khi xẹp đĩa đệm cột sống cổ hay mông, hông, bắp đùi khi xẹp đĩa đệm cột sống lưng, thắt lưng
Xẹp đĩa đệm gây các cơn đau đớn cho người bênh
Xẹp đĩa đệm có thể khiến cho cấu trúc của đĩa đệm dần bị phá hoại, làm cho độ ma sát tăng cao, vận động cột sống dần trở lên khó khăn hơn. Từ đó, các khớp đốt sống sẽ dần bị hẹp lại, có thể dẫn tới cột sống bị biến dạng
4. Chẩn đoán xẹp đĩa đệm.
Xẹp đĩa đệm và thoái hóa đĩa đệm là một trong những nguyên nhân gây đau lưng dưới. Để biết chính xác vị trí hoặc nguyên nhân gây nên tình trạng này, các bác sĩ sẽ tiến hành chẩn đoán qua các phương pháp như;
- Chụp X-quang: xác định bất thường trong cấu tạo xương cột sống, hình dạng xương khớp
- Chụp cắt lớp CT-scan: đánh giá cụ thể hình ảnh đốt sống đĩa đệm, mức độ lún đĩa đệm
- Chụp cộng hưởng từ MRI: đánh giá mức độ chèn ép thần kinh ở cột sống tổn thương
Click ngay để được các bác sĩ Chuyên Khoa Việt Đức tư vấn miễn phí
5. Biến chứng của xẹp đĩa đệm.
Xẹp đĩa đệm làm giảm chiều cao đĩa đệm khiến không gian giữa các đốt xương bị thu hẹp. Hẹp đĩa đệm làm cho các lỗ dây thần kinh, các foramen cũng nhỏ hơn, gây nên sự chèn ép trực tiếp dây thần kinh, khiến cơ thể đau buốt, bỏng rát, yếu cơ.
Đĩa đệm có tổng chiều cao chiếm ¼ chiều cao cột sống, do vậy khi bị ảnh hưởng có thể gây nên tình trạng:
- Biến dạng, cong vẹo cột sống
Cột sống bị biến dạng do xẹp đĩa đệm
6. Phương pháp điều trị độc quyền tại chuyên khoa xương khớp Việt Đức Sài Gòn.
Phương pháp đều trị xẹp đĩa đệm an toàn, hiệu quả nhất hiện nay được các bác sĩ Chuyên khoa Cơ Xương Khớp Việt Đức Sài Gòn tin dùng đó là sự kết hợp giữa hai phương pháp sóng cao tần VIBA và Kim Siêu Vi.
Phương Pháp sóng cao tần VIBA chữa bệnh xẹp đĩa đệm.
Đây là phương pháp sử dụng sóng cao tần tác động trực tiếp vào vị trí nhân nhầy đĩa đệm đang tổn thương, sẽ làm giảm áp lực trong lòng đĩa đệm, Giúp co hồi trở về vị trí ban đầu, giải phóng dây thần kinh và mạch máu bị chèn ép.
Sóng cao tần giúp điều trị xẹp đĩa đệm hiệu quả
Phương Pháp Kim Siêu Vi Chữa Bệnh Xẹp Đĩa Đệm.
Kim siêu vi là 1 thủ thuật xâm lấn tối thiếu, bác sĩ sử dụng đầu kim siêu nhỏ tác động vào vị trí tổn thương, bóc tách gân cơ gây chằng đang bị viêm kết dính, giải phóng chèn ép của hệ thống thần kinh, đưa máu nuôi dưỡng hồi phục lại tế bào bị tổn thương.
Ưu điểm nổi bật khi chữa bệnh bằng phương pháp sóng cao tần thế hệ III kết hợp với Kim siêu vi đó là:
- Bảo tồn được nguyên vẹn đĩa đệm.
- Không gây ảnh hưởng đến độ bền vững của đĩa đệm
- Không gây biến chứng.
- Không gây mê toàn thân.
- Không mất máu.
- Thời gian điều trị ngắn, chỉ khoảng 20 phút.
- Tỉ lệ thành công rất cao, không biến chứng
- Phòng khám tiêu chuẩn quốc tế
- Thạc sỹ, bác sỹ chuyên khoa tay nghề cao
Bệnh nhân có thể ra viện trong ngày và không cần chế độ chăm sóc đặc biệt sau điều trị..
Đặc biệt thời gian chữa bệnh chỉ khoảng 20 phút và có thể xuất viện ngay sau khi điều trị, không có một sự sai lệch nào trong quá trình điều trị. Với phương pháp này, bệnh nhân không cần chế độ chăm sóc đặc biệt mà có thể ra viện ngay trong ngày.
Ngoài ra, phòng khám luôn kết hợp với thuốc đông y để điều trị đúng căn nguyên gây bệnh, cân bằng âm dương cơ thể, thông kinh mạch, dưỡng gân cốt, thông kinh hoạt lạc. Đây là sự thành quả của khoa học hiện đại và trên thực tiễn lâm sàng cho thấy đã mang lại hiệu quả mong muốn nhất.
Click ngay để được các bác sĩ Chuyên Khoa Việt Đức tư vấn miễn phí
Bên cạnh đó, bệnh nhân sẽ được kết hợp uống thuốc y học cổ truyền để bổ sung xương khớp, nâng cao khí huyết ,điều trị giảm nhanh các triệu chứng và duy trì hiệu quả kéo dài hạn chế nguy cơ tái phát. Nhiều bệnh nhân chỉ cần điều trị 1 -3 lần là xuất viện. Đặc biệt thời gian điều trị chỉ trong vòng 30 phút, bệnh nhân có thể ra về ngay mà không cần nằm viện, do vậy bệnh nhân vẫn tiến hành điều trị mà công việc hàng ngày không bị gián đoạn.
Hình ảnh: Bằng khen của các bác sĩ tại phòng khám Việt Đức Sài Gòn
Để có thể giữ vững uy tín những năm qua, trung tâm chẩn đoán và điều trị bệnh xương khớp, xẹp đĩa đệm, thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống, thoái hóa khớp gối... Phòng khám chuyên khoa cơ xương khớp Việt Đức Sài Gòn ngoài chú trọng vào hiệu quả, còn rất quan tâm tới cảm nhận của người bệnh. Cuộc chiến với bệnh thoát vị vốn đã khó chịu, vì vậy phòng khám luôn cố gắng mang đến cho người bệnh dịch vụ tiện ích, thoải mái nhất như:
- Người bệnh có thể nhắn tin trực tiếp hoặc gọi điện tới phòng khám để được tư vấn miễn phí và đặt lịch trước.
- Người bệnh đặt lịch trước sẽ được ưu tiên khám trước mà không cần chờ đợi
- Phòng chờ được thiết kế rộng rãi, thoải mái, đầy đủ tiện ích như wifi, tivi, sách báo,...
- Toàn bộ quy trình khám chữa được lễ tân, y tá hướng dẫn tận tình, chi tiết.
- Phòng khám nói không với tình trạng nhận phong bì, quà cáp, làm khó người bệnh.
- Người bệnh có thể phản ánh những vấn đề cảm thấy không hài lòng với ban giám đốc để được xử lý.
Trên đây là những chia sẻ của các bác sĩ chuyên khoa phòng khám chuyên khoa Việt Đức Sài Gòn về vấn đề Cách phòng trị xẹp đĩa đệm, nếu bạn còn bất cứ những thắc mắc nào cần chúng tôi giải đáp thêm, hãy nhanh chóng liên hệ với chúng tôi theo những cách sau để được tư vấn miễn phí:
Qua số Hotline: 0764218999
Hoặc đến trực tiếp địa chỉ: Số 161 Nguyễn Công Trứ, Phường Nguyễn Thái Bình, Quận 1, TP HCM
Phòng khám làm việc tất cả các ngày trong tuần, bao gồm cả chủ nhật.
Y Đức Hàng Đầu - Nhiệm Màu Sự Sống
Đặt lịch khám online
Nếu bạn chưa có thời gian đi khám thì có thể khám online với bác sĩ chuyên khoa bằng cách:
- Gọi điện trực tiếp tới SĐT của bác sĩ: 0764 218 999
- Click [KHÁM ONLINE MIỄN PHÍ] để trao đổi trực tiếp với bác sĩ
- Để tiết kiệm chi phí, bạn có thể [để lại số điện thoại], chúng tôi sẽ liên hệ lại
Hiệu quả hỗ trợ điều trị phụ thuộc vào thể trạng của mỗi người
Tuân thủ theo đúng chỉ định của bác sĩ để mang lại kết quả tốt nhất
.jpg)
Tôi đến điều trị rồi, bác sĩ , nhân viên ở đây rất nhiệt tình, quan tâm bệnh nhân , tôi rất hài lòng
Chi e hỏi có ai bi dính khớp cột sống chữa ô đây hết không ak
Có tâm có tầm nó chữa khác rồi, tôi nghĩ phòng khám nên mở rộng để chữa được nhiều cho bà con
Cô chữa 2 lần thấy khỏi rồi, thì có phải chữa đúng theo liệu trình không hả cháu? vì liệu trình cô 3 lần, thiếu 1 lần nữa, thông cảm vì nhà cô ở xa, lần trước cô có để quên cái mũ với phiếu chụp mri, giữ lại giúp cô nhé, cô cảm ơn các cháu đã chưa giúp cô
Bác sĩ giỏi tay nghê cao, tôi điều trị sau lần thứ 3 đã khỏe hơn rất nhiều, giờ có thể tập thể dục thể thao, lao động được, chi phí chữa rẻ. Cho các bạn 5 sao nhé
Hôm nọ thấy nhiều người khen bên này chữa tốt nên mình cũng đến chữa thoát vị đĩa đệm, thấy hiệu quả thật, điều trị 3 lần ra viện rồi, giờ tôi có thế đi lại, lái ô tô bình thường.
Nếu tôi biết phòng khám và phương pháp này trước , tôi qua điều trị sớm rồi
Em để lại số điện thoại , phòng khám kiểm tra gọi hỗ trợ giúp em , em đang đau lắm
Tôi đã điều trị ở đây rồi , lần đầu tiên điều trị về cải thiện nhiều lắm , cảm ơn phòng khám
Tôi đến điều trị rồi , bác sĩ, nhân viên ở đây rất nhiệt tình, quan tâm bệnh nhân, tôi rất hài lòng.
Người thân tôi bệnh lý thoát vị đĩa đệm , bệnh viện chỉ định phẫu thuật , hiện tại tôi đang quan tâm về phương pháp điều trị theo huớng bảo tồn , phòng khám hỗ trợ tư vấn giúp
Hiện tại tôi bị thoát vị đĩa đệm , đi lại khó khăn, hy vọng phòng khám hỗ trợ điều trị dứt điểm
Ba tôi đã điều trị ở đây 2 liệu trình , xong thoải mái , nhẹ ngư ời hẳn , mọi người nên đến cơ sở này điều trị tránh tiền mất tật mang , có cam kết và chế độ bảo hành cho bệnh nhân nữa , gia đình tôi rất yên tâm
Tôi đang điều trị bệnh lý viêm khớp gối, điều trị có hiệu quả, cải thiện nên tôi đang điều trị thêm thoát vị đĩa đệm nữa.
Phòng khám cho tôi xin địa chỉ , cuối tuần tôi lên thăm khám và điều trị luôn , hiện tôi đang ở An Giang
Cho hỏi sóng cao tần là gì vậy ạ ?
Sóng cao tần thế hệ 1,2 khác với thế hệ 3 nhiều không ạ? . Tại trước đây có điều trị bằng sóng cao tần thế hệ 1 không thấy khuyên giảm ?
Mẹ tôi đã đi điều trị được 2 lần và thấy tình trạng của bà cải thiện rất nhiều
Các bác cứ yên tâm điều trị nhé , tôi đi rồi nè còn được phiếu bảo hành nữa ?
Bác sĩ rất giỏi nhé , tôi mới đi được có 2/3 liệu trì đã không còn đau nhức cổ
Tôi bị đau lưng khám ra thoát vị đĩa đệm lưng đi đúng khó khăn, đã tham khảo và điều trị nhiều nơi những không hết. Khi biết đến cơ sở này thì tôi đã thử tìm đến, chỉ sau 3 liệu trình thì giờ tôi có thể đi lại được bình thường
Liệu trình trị thoát vị đĩa đệm mất thời gian bao lâu mới hồi phục lại vậy bác sĩ
Có thể mở thêm ở mấy tỉnh miền trung không bác, tôi điều trị ở TP.HCM hiệu quả lắm, nhưng người nhà tôi lớn tuổi không đi xa nổi
Lịch điều trị sao vậy bác, tôi chỉ nghỉ được sau 17h thôi ạ.
Thấy mọi người điều trị hiệu quả tui cũng thấy ham quá, nhưng ngặt nỗi không có tiền đã vậy còn làm nông toàn việc nặng thôi.
Tôi nghe bạn bè giới thiệu phòng khám của mình , tôi hiện tại đi đứng bị lệch 1 bên có chữa được không ạ
Trước đây mẹ tôi đã mổ rồi nhưng bây giờ bị đau lại, bên phòng khám mình có điều trị được không ạ ?
Nhờ có các Bác sĩ tận tình điều trị nên bây giờ tôi đã đỡ nhiều rồi, cảm ơn các bác sĩ rất nhiều.
Tôi đã khám và chữa trị ở đây , rất tốt rất hiệu quả, cảm ơn các Bác sĩ nhiều.
Tôi bị đau lưng 10 năm nay, mà phòng khám mình vẫn chữa được đúng là quá giỏi ạ cảm ơn bác sĩ rất nhiều nghen
Tôi đã điều trị ở đây rồi rất tốt, các bác sĩ và nhân viên ở đây đều rất tận tình với bệnh nhân
Các Bác sĩ ở đây khám chữa bệnh rất tận tình , chăm sóc bệnh nhân rất tốt. Ba tôi đã đau nhức rất nhiều rồi.
Tôi đã chữa bệnh bằng rất nhiều cách , đi rất nhiều nơi mà không khỏi. Điều trị bên mình 2 lần rồi rất hiệu quả, tôi sẽ đi đúng liệu trình . cảm ơn bác sĩ
Cảm ơn Bác sĩ , tôi đã đở nhiều rồi, tôi sẽ giới thiệu cho bạn bè và người quen tới phòng khám.
Được các bác sĩ giúp đỡ chữa bệnh cho tôi, tôi rất biết ơn. Mong các quí bệnh nhân tìm đến đúng cơ sở để được giúp đỡ điều trị hết bệnh giống tôi.
Đi điều trị ở đây mới một lần nhưng đông quá, mở thêm một vài nơi nữa để bệnh nhân như chúng tôi dễ đi điều trị nhé
Vấn đề về cột sống của tôi đã được 10 năm nhưng nay đã cải thiện rất nhiều nhờ phòng khám cả .
Tôi điều trị bằng nhiều phương pháp , thấy kim siêu vi này rất hiệu quả
Chuyên khoa điều trị rất tận tình , điều trị về giảm đau thấy rõ
Ba tôi đã điều trị ở đây 2 liệu trình , xong thoải mái , nhẹ người hẳn , mọi người nên đến cơ sở này điều trị tránh tiền mất tật mang , có cam kết và chế độ bảo hành cho bệnh nhân nữa , gia đình tôi rất yên tâm
Tôi đang điều trị bệnh lý viêm khớp gối , điều trị có hiệu quả , cải thiện nên tôi đang điều trị thêm thoát vị đĩa đệm nữa
Tôi đau dây thần kinh ngoại biên không biết bên mình điều trị theo phướng pháp sóng cao tần hay kim siêu vi vậy ạ?
Phòng khám có trạng thiết bị hiện đại, tôi khá hài lòng về cách tư vấn và chữa bệnh
Chị gái tôi được bệnh viện yêu cầu phẩu thuật yêu cầu thay đỉa đệm nhân tạo không biết bên mình có tiếp nhận không hả bác sĩ ?
Điều trị rất hiệu quả , không đau nhức , không phẩu thuật .
Em có gửi cho phòng khám 2 phim chup mri đó, phòng khám xem trước giúp em ạ, vì chỉ chủ nhật tới em thu sếp mới lên được
Tôi nghĩ các bác sĩ nên mở rộng thêm quy mô, để bệnh nhân đến được lên điều trị luôn, chứ hôm tôi đến đông quá, tôi không hài lòng.
Phòng Khám chữa tốt, tôi đã điều trị cách đây 1 năm chưa thấy bị đau lại, lầu dài thì ko rõ, hiện tại thế là ổn
em cũng điều trị thoát vị nhiều nơi. thấy mỗi bên này trình độ bác sĩ rất giỏi, em điều trị có 1 lần đã khỏe mạnh bình thường rồi
Công nhận đây chữa giỏi, biết sớm tôi cũng đỡ ối tiền đi chữa linh tinh
Tôi đã gửi sđt qua cho mình , mong bác sĩ gọi lại hổ trợ giúp tôi
Mẹ tôi bây giờ đi đứng bị lệch 1 bên có chữa được không Bác Sĩ ?
Tôi đã bị thoát vị đĩa đệm gần 5 năm .Chữa nhiều nơi nhưng không khỏi may mà gặp được phòng khám của mình , cảm ơn rất nhiều.
Không biết tôi bị thoát vị đỉa đệm L1234 không biết bên mình điều trị theo phương pháp nào?